poniedziałek, 09 czerwiec 2025 19:07

Poziomka pospolita w ogrodzie – sposób uprawy

Uprawa poziomek Uprawa poziomek Foto: pixabay

Poziomka pospolita (Fragaria vesca) to niepozorna roślina, która skrywa wielką wartość. Rośnie dziko niemal w całej Europie, Azji i Ameryce Północnej, ale z powodzeniem można ją uprawiać także w ogrodzie. Oferuje nie tylko słodkie owoce, lecz także właściwości zdrowotne, które od wieków wykorzystywane są w medycynie naturalnej. Właściwa pielęgnacja i odpowiedni moment zbioru decydują o jakości owoców i ich intensywnym aromacie.

Spis treści:

Poziomka pospolita w polskich ogrodach

Roślina należy do rodziny różowatych i charakteryzuje się niewielkimi wymaganiami uprawowymi. Nadaje się do sadzenia zarówno w gruncie, jak i w pojemnikach. W ogrodzie dobrze współgra z roślinami takimi jak marchew, pietruszka czy tymianek. Ze względu na płytki system korzeniowy wymaga lekkiej, przepuszczalnej gleby i stanowiska z umiarkowanym nasłonecznieniem.

Odmiany poziomki różnią się między sobą kolorem, aromatem i okresem owocowania. Do najczęściej wybieranych należą:

  • Rugia – o czerwonych, wydłużonych owocach,
  • Baron Solemacher – owocuje aż do października, wydaje żółte lub czerwone, bardzo smaczne owoce,
  • Regina – dojrzewa nawet do listopada, owoce mają kształt stożka i silny aromat,
  • Yellow Wonder – nowa odmiana o żółtych owocach.

Dzięki różnym odmianom można cieszyć się owocami od czerwca do późnej jesieni.

Zasady prawidłowej pielęgnacji poziomek

Poziomki wymagają systematycznego podlewania – zwłaszcza w okresach suszy. Najlepiej sprawdza się ściółkowanie słomą lub trawą, które pozwala zachować wilgoć i ogranicza wzrost chwastów. Gleba powinna być żyzna, najlepiej z dodatkiem kompostu lub obornika. Należy unikać zbyt intensywnego nawożenia azotem, które sprzyja rozwojowi szarej pleśni.

Rośliny są odporne na mróz, jednak te uprawiane w donicach należy odpowiednio zabezpieczyć na zimę. W zależności od odmiany, poziomki rozmnaża się z nasion lub przez rozłogi. Rośliny rozłogowe same wytwarzają młode sadzonki, które wystarczy przesadzić, a bezrozłogowe rozmnaża się przez wysiew nasion wiosną.

Zbiór poziomek – sztuka cierpliwości i obserwacji

Zbieranie poziomek wymaga uwagi. Owoce nie dojrzewają po zerwaniu – należy je zbierać dopiero wtedy, gdy są intensywnie czerwone na całej powierzchni, również przy szypułce. Najlepiej robić to rano, po suchym dniu – wtedy są najbardziej jędrne i aromatyczne.

Dojrzała poziomka wydziela silny, słodki zapach, ma napiętą i błyszczącą skórkę. Jeśli trzeba ją odrywać z siłą – to znak, że jeszcze nie dojrzała. Kilkanaście godzin różnicy może mieć duży wpływ na smak i trwałość owocu. Dlatego warto poczekać, aż dojrzeje w pełni.

Domowe przetwory i zastosowanie poziomek

Poziomki zawierają witaminę C, karotenoidy i sole mineralne, które wspierają organizm i poprawiają metabolizm. Liście rośliny są również cennym surowcem – działają moczopędnie i przeciwbakteryjnie. Z owoców można przygotować soki, nalewki, dżemy, a nawet kosmetyki – np. maseczki i peelingi.

Oto jak można wykorzystać owoce:

  1. Mrożenie – zachowują smak i wartości odżywcze przez zimę.
  2. Suszenie – świetne jako dodatek do herbat i mieszanek ziołowych.
  3. Przetwory – dżemy, soki i konfitury z poziomek mają intensywny aromat.
  4. Kosmetyki domowe – maseczki i peelingi dla cery tłustej.

Właściwe podejście do uprawy i zbioru poziomek gwarantuje nie tylko obfite plony, ale także dostęp do zdrowych i aromatycznych owoców przez długi czas.