poniedziałek, 03 luty 2025 20:17

Czy polski system emerytalny przetrwa? Prognozy na kolejne lata

Wiek emerytalny Wiek emerytalny fot: Redakcja/poglądowe

Według najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, liczba pracujących w stosunku do liczby emerytów gwałtownie spada. W 2023 roku na jednego emeryta przypadało średnio 1,4 osoby pracującej, podczas gdy w 2020 roku było to 2,5 osoby. Prognozy wskazują, że jeśli ten trend się utrzyma, w 2050 roku na jednego emeryta przypadnie mniej niż 1 osoba pracująca. W obliczu tych zmian pojawia się pytanie - czy przyszłe pokolenia będą w stanie utrzymać system emerytalny?

Spis treści:

Jak działa polski system emerytalny?

Polski system emerytalny oparty jest na tzw. umowie międzypokoleniowej, co oznacza, że składki osób pracujących finansują bieżące świadczenia emerytalne. W przeciwieństwie do systemów kapitałowych, gdzie każda osoba odkłada pieniądze na własne konto, w Polsce emerytury zależą od liczby pracujących oraz wpływów do ZUS.

Im mniej osób w wieku produkcyjnym, tym mniejsze wpływy do systemu. W konsekwencji rząd może być zmuszony do podnoszenia składek na ubezpieczenie społeczne lub zwiększania wieku emerytalnego. Zmiany te mogą wpłynąć na przyszłe pokolenia, które będą musiały pracować dłużej lub odprowadzać wyższe składki.

Waloryzacja emerytur - jakie podwyżki w 2024 roku?

Każdego roku, 1 marca, emerytury w Polsce są podwyższane zgodnie z mechanizmem waloryzacji. Proces ten ma na celu ochronę świadczeń przed rosnącymi kosztami życia oraz inflacją. Wskaźnik waloryzacji uwzględnia:

  • Średni wskaźnik inflacji dla gospodarstw domowych seniorów.
  • Wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, który musi wynosić co najmniej 20% podwyżki płac.

W 2024 roku wskaźnik waloryzacji wyniósł 12,12%, co przełożyło się na wzrost świadczeń. Najniższa emerytura wzrosła z 1588,44 zł do 1780,96 zł brutto (około 1620,37 zł netto).

Kolejna waloryzacja planowana jest na marzec 2025 roku, ale jej wysokość nie jest jeszcze znana. Według wstępnych szacunków wskaźnik waloryzacji może wynieść około 5,82%, jednak ostateczna decyzja należy do Rady Ministrów.

Ile można otrzymać po 20 i 30 latach pracy?

Wysokość przyszłej emerytury zależy od kilku czynników, w tym od liczby przepracowanych lat, wysokości wynagrodzenia oraz waloryzacji składek.

Minimalny wymagany staż pracy, uprawniający do emerytury, wynosi:

  • 20 lat dla kobiet,
  • 25 lat dla mężczyzn.

Obecnie kobieta, która spełni ten warunek, otrzyma około 1780,96 zł brutto (około 1620,37 zł netto). Średnia emerytura po 20 latach pracy wynosi od 1800 do 2500 zł brutto, a po 30 latach pracy - od 2000 do 3500 zł brutto.

Dla dokładniejszego oszacowania przyszłego świadczenia, ZUS udostępnia kalkulatory emerytalne, które na podstawie historii składek i przewidywanych wskaźników waloryzacji wyliczają orientacyjną wysokość emerytury.

Co czeka polski system emerytalny?

Eksperci wskazują, że utrzymanie obecnego systemu emerytalnego może stać się coraz trudniejsze. Malejąca liczba pracujących i rosnąca liczba emerytów oznacza, że konieczne będą reformy. Możliwe zmiany obejmują:

  • Podniesienie wieku emerytalnego, aby wydłużyć okres składkowy i zmniejszyć liczbę pobierających świadczenia.
  • Zwiększenie składek na ZUS, co pozwoliłoby na utrzymanie systemu w obecnej formie.
  • Rozwój systemów prywatnego oszczędzania na emeryturę, takich jak Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) lub Indywidualne Konta Emerytalne (IKE).

Bez wprowadzenia zmian w systemie, przyszłe pokolenia mogą stanąć przed koniecznością samodzielnego zabezpieczania swojej przyszłości finansowej. Dlatego eksperci zalecają, aby już dziś myśleć o dodatkowych formach oszczędzania na emeryturę.

Źródło: PAP

powrót na górę